Borsa Nasıl Çalışır?

Borsada fiyatlar arz – talep dengesine göre oluşmaktadır. Arz ve talebin etkilendiği faktörlerin de fiyatlar üzerinde etkisi olduğu bir gerçektir. Yatırımcılar piyasa takibini yaparken genellikle bu iki faktörün takibini yaparlar. Ama bunun yanında arz ve talep üzerine etkili olan birçok faktör bulunmaktadır. Bu nedenle arz ve talep üzerine etkili olan faktörlerin bilinmesi ve onların da takip edilmesi gereklidir. Ancak bu şekilde fiyatların gerçekten ne yönde ilerleyecekleri hakkında doğru bilgi sahibi olunabilir.

Borsa piyasası, finans piyasalarının belirli bir düzen içerisinde çalışmasını sağlamaktadır. Arz talep dengesinin belirli kriterler çerçevesinde gerçekleştirilmesi amaçlanarak borsalar oluşturulmuştur ve temelde benzer birkaç prensip üzerinde işlemektedir. Aynı zamanda borsaların hitap ettiği pazar içerisinde alım – satım işlemlerini düzenlemesi ve pazarın genelinde tek fiyat oluşumu sağlanmaktadır. Borsada yer alan aracı urum ve kişilerin belirli kuralları sağlama zorunluluğu bulunmaktadır. Bu şekilde de borsaların güvenilirliği arttırılır.

Yatırımcıların borsaların çalışma prensiplerini bilmeleri, piyasanın nasıl işlediğini anlamaları bilinçli yatırım yapmaları adına önem taşımaktadır. Bu konuda bilgi alabilecekleri borsa eğitimi olanakları bulunmaktadır ve bu olanaklardan yararlanarak yatırımcılar kendilerini geliştirmelidir.

Borsa Piyasası Hakkında Bilgi

Borsa piyasaları yatırım yapılan ve menkul kıymetlerin alınıp satıldığı en eski finans piyasalarıdır. Hisse senetleri ile birlikte anılan borsaların doğuşunun da hisse senetleri ile olduğu kabul edilmektedir. Londra’da girişinin ücretli olduğu ve hisse senetlerinin alım – satım işlemlerinin yapıldığı, tabelasında borsa anlamına gelen “the stock market” yazılı olan bir kahvehane ilk borsa işlemlerinin yapıldığı yer olarak kabul görmektedir.

Borsada işlem yapmak iyi derecede bilgi ve tecrübe istemektedir. Borsanın terim anlamından başlayarak borsa ile ilgili tüm konulara hakim olmak gerekir. Borsaların risklerinden korunmak için iyi bir borsa takipçisi olmak gerekir. Fiyat hareketlerinin iyi bir şekilde analiz edilmesi ve piyasalardan edinilen bilgiler ile birlikte yorumlanması gerekir. Borsa piyasası ancak bu şekilde kazanç getirmektedir.

Borsalar ekonomiye de katkı sağlayan piyasalardır. Fiyatları arz – talep dengesine dayanır ve piyasada tek fiyat oluşumunu sağlarlar. Borsaların bir dezavantajı ise spekülasyon ve manipülasyon yapılabilir olmasıdır. Bu nedenle de kazanılacağı garanti olarak düşünülen pozisyondan bile kayıp yaşanabilir. Borsada işlem yaparken bu nedenle iyi bir tecrübeye sahip olmak gerekir ki bu durumlardan kayıp yaşanmasın.

Borsa piyasası, ticarete konu olan malların alım satım işlemlerinin yürütüldüğü kendine özgü kurallarının olduğu kurumsal piyasalardır. Borsalara piyasa denilmesinin nedeni ticari malların alım satım işlemlerinin yapıldığı yerler olmalarıdır. Kurumsal olmalarının sebebi ise kendilerine özgü kurallarının olmasıdır.

Borsa Tarihi

Tahmin edileceği üzere borsa en eski tarihli yatırım piyasasıdır. Ülkeler arasında ticaretin yaygınlaşmaya başlaması ile birlikte borsalar doğmaya başlamıştır. Hatta borsaların temeli pazar ve panayırlara dayanmaktadır. Zaman ilerledikçe ve ticaret yaygınlaşmaya başladıkça da kıymetli evrakların alım satımı yapılmaya başlamıştır. Günümüzde ise borsalar bir meslek ve hayatın parçası haline gelmiştir.

Hisse senetleri ile birlikte anılan borsaların doğmasında da en büyük etken hisse senetlerinin alım satımıdır. 1487 yılında Avrupa’da Belçika’ya bağlı olan Anvers şehrinde ilk borsa kurulmuştur. 16 yy.da bu borsaya Amsterdam Borsası dahil olmuştur. Daha sonrada Fransa’nın Lyon kentinde borsa büyük gelişimler kaydetmeye başlamıştır. Londra’da girişi ücretli olan ve tabelasında borsa anlamına gelen “the stock exchange” yazılı bir kahvehanede ilk borsalar arasında yer almaktadır. Bu kahvehanede kıymetli evrakların alım satımına aracılık edilmektedir ve 1770 yıllarında varlık gösterdiği bilinmektedir.

Bir başka tarihi borsa ise yine Belçika’da Bruges kentinde “Hotel des Bourses” isimli bir handır. Bu hanın flamasında 3 tane para kesesi bulunmaktadır ve bu handa toplanan yerli, tabancı tüccarlar alım satım işlemi gerçekleştirirler.

Borsa tarihi Osmanlı’da 1854 yıllarında dayanmaktadır. Bankacılık faaliyetlerinin Osmanlı’da başlaması ile birlikte ve Kırım Savaşı sonrasında Osmanlı’nın borçlarını ödeyebilmek için iç borçlanma tahvilleri çıkarılmıştır. Daha sonraları da bu tahvillerin alım satım işlemleri için bir dernek kurulmuş ve borsanın temelleri 1864 yıllarında atılmıştır.

Türkiye’de şu an, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, İstanbul Altın Borsası’ndan borsa faaliyetlerini Borsa İstanbul Nisan ayında devralmıştır ve 5 Nisan tarihinde ilk gongunu çalmıştır.